Zakrzewo - wieś wzmiankowana w 1389 roku. W 1566 roku pojawia się w dokumentach jako własność Mielżyńskich. Pozostaje w ich rękach do drugiej połowy XVII wieku. Na przełomie XVII i XVIII wieku dobra zakrzewskie, do których należało wówczas także Głębokie, nabywa rodzina Miaskowskich herbu Bończa. Właścicielami są kolejno Maciej, Jakub i Karol Miaskowscy. Karol po śmierci żony przyjął święcenia kapłańskie, a majątek przeszedł w ręce przybyłych z Pomorza Węsierskich herbu Belina. Pierwszym z rodu właścicielem Zakrzewa był Kazimierz Belina-Węsierski (1698 -1771) żonaty z Konstancją z Tuchołków herbu Korzbok (ich epitafium znajduje się na zewnętrznej ścianie kaplicy przy kościele św. Mikołaja w Sławnie).

Ogrodnik z Francji
W 1859 roku – kolejny właściciel Zakrzewa - Albin Węsierski sprowadził z Francji ogrodnika Augustyna Denizota, któremu powierzył zadanie urządzenia parku wokół zakrzewskiego dworu. Był to pierwszy krok planowanego przekształcenia dotychczasowej siedziby w okazałą rezydencję. Następnym posunięciem była budowa w miejscu odsuniętym od dworu nowych zabudowań gospodarczych, oficyny ze stajnią koni wyjazdowych („cugowych”) i wozowni. Na końcu gnieźnieński architekt Ludwik Ballensted w oparciu o zakupione we Francji plany dokonał przebudowy starego dworu w okazały pałac w stylu francuskiego renesansu. Budowę ukończono najprawdopodobniej na przełomie 1871/72 roku (co można określić na podstawie znalezionego niedawno dokumentu, ukrytego przez sekretarza hrabiego w głowie jedne z rzeźb w holu pałacu).

Francuski ogrodnik Denizot urządzając parku otaczający pałac umiejętnie wykorzystał naturalne ukształtowanie powierzchni terenu i istniejące cieki wodne. Do czasów współczesnych dotrwało wiele ciekawych okazów drzew m.in. platany (platan klonolistny przed pałacem - pomnik przyrody obwodzie pnia 380 cm i drugi o obwodzie 580 cm), lipy szeroko i drobnolistne (lipa drobnolistna przed pałacem - pomnik przyrody obwodzie pnia 320 cm), buk pospolity odmiana czerwonolistna, jesion wyniosły odm. zwisająca, katalpa bignoniowata, dęby szypułkowe, dąb błotny, świerki i daglezje oraz szpalery grabowe. W parku zinwentaryzowano 52 gatunki drzew i krzewów.

Pałac na wniesieniu
Wspomniany park krajobrazowy otaczający pałac pochodzi z XIX wieku i ma powierzchnię blisko 16 ha (w tym 2 ha wód). Z kolei sam pałac jest najładniejszym w tej części Wielkopolski założeniem pałacowo-parkowym.

By zobaczyć pałac w całej okazałości najlepiej stanąć przed bramą i wówczas widzimy w głębi fasadę zakrzewskiego pałacu. Stoi on na niewielkim wzniesieniu, frontem skierowany ku wschodowi. Po północnej (prawej) stronie pałacu teren parku opada stromo w dół w stronę Małej Wełny. Pałac jest prostokątną, dwukondygnacyjną budowlą z parterowymi pawilonami po bokach bryły i trójkondygnacyjną częścią środkową, nakrytą wysokim dachem z mansardą. W dachu nad dwukondygnacyjną częścią pałacu umieszczono owalne lukarny. Na dachach bocznych pawilonów i na dachu środkowej części pałacu znajdują się tarasy. Elewacja frontowa ma bogata dekorację, w której zwracają uwagę rzeźbione panoplia (kompozycje z elementów zbroi)nad czterema kolumnami w środkowej części budowli, tralkowe balustrady i ozdobne obramienia okien. Ściany pałacu są boniowane. W trakcie rewaloryzacji także wnętrza pałacowe odzyskały dawny charakter z uwzględnieniem oczywiście współczesnych potrzeb (zachowała się m.in. dawna stolarka, posadzki i bardzo bogate sztukaterie).

Kierując się spod pałacu, w prawą stronę dochodzimy do budynku dawnej wozowni (trzymano tam także muły i kuce). Za budynkiem wozowni widoczne są blanki wieńczące dach dawnej oficyny, z charakterystyczną, prostokątną wieżą z ostrołukowym, neogotyckim oknem od strony wozowni. W dole mieściła się dawna stajnia dla koni wyjazdowych. Na piętrze nad stajnią były biura, mieszkania służby pałacowej, a także ogrodnika i leśników.

Od PGR do banku
W 1878 roku Zakrzewo kupuje Wojciech Chełmicki, po którym majątek odziedziczył ego syn - Stanisław. Stanisław Chełmicki - ostatni dziedzic majątku mieszkał w Zakrzewie z rodziną do 1940 roku. W czasie wojny majątek był w rękach niemieckich. Po wojnie przejęty został przez Skarb Państwa. Na gruntach majątku gospodarował kombinat PGR Rybno Wielkie, a park i pałac przez pewien czas wykorzystywały Zakłady HCP w Poznaniu jako ośrodek kolonijny. W 1978 roku także pałac przeszedł w ręce kombinatu i wówczas rozpoczęto tu prace remontowe prowadzone pod nadzorem konserwatora zabytków, jednak brak środków finansowych bardzo ograniczał działania.

W 1990 roku właścicielem pałacu wraz zabudową towarzyszącą (oficyna, wozownia) i parku stał się Wielkopolski Bank Kredytowy (obecnie Bank Zachodni WBK). Zaangażowanie znacznych środków finansowych i zespołu fachowców w krótkim czasie przyniosło efekty: rezydencja odzyskała pierwotną świetność. Mieści się tu obecnie Centrum Szkolenia BZ WBK. Niedostępny dla indywidualnych turystów obiekt można podziwiać przez ażurowe ogrodzenie z obiegającej go wokół drogi. Jednak po wcześniejszych ustaleniach z kierownictwem pałacu (jeśli nie odbywają się tam akurat szkolenia lub inne imprezy) istnieje szansa, by wejść na teren parku i obejrzeć pałac z bliska.

Karol Soberski